Wie in de vaargeul blijft heeft nergens last van, wie daar buiten vaart op het Markermeer of de Randmeren loopt het risico op waterplanten in de schroef. Tot zover oud nieuws, want het waterplantenprobleem speelt helaas al jaren. In deze update kijken we of er dit jaar meer of minder waterplanten zijn en bespreken een nieuw wapen in de strijd tegen de woekerende bodemkruiden.
Veel groei dit jaar
Eerst het nieuws: 2025 is een jaar met opvallend veel groei van waterplanten. Vooral sinds de maand juni is het areaal schedefonteinkruid explosief gestegen. Door een hittegolf aan het einde van de lente is de watertemperatuur snel gestegen.
Voor fonteinkruid moeten de omstandigheden aan een aantal eisen voldoen. De eerste is voldoende licht. In de jaren van voor het waterplanten probleem was het water in het Markermeer en de Randmeren erg troebel. Dat kwam door de groei van microscopisch kleine algen, die op hun beurt weer floreerden bij een goed bestand aan Braassem, een vis die de bodem omwoelt. Ook was het water een stuk minder schoon, er zaten veel fosfaten in. Het water werd schoner en de Braassem werd weggevangen met als resultaat kristalhelder water. Maar in dat heldere water kan de zon tot wel twee meter diep doordringen. Dit zien we precies terug bij de groei van waterplanten. Die komen vooral op in water dat minder diep is dan twee meter. Voor een explosieve groei zoals dit jaar moet aan nog twee eisen worden voldaan: een voedelrijke bodem en een prettig temperatuurtje. We weten allemaal dat ons land een mestoverschot heeft en dat er meer op het land terecht komt dan de grond verwerken kan. Deze mest spoelt van het land en slaat uiteindelijk neer op de bodem van het oppervlaktewater. Het fonteinkruid vaart er wel bij. Wordt het heldere water en de voedselrijke bodem nu aangevuld met een hittegolf vlak voor het groeiseizoen, dan zijn alle ingrediënten voor een explosieve groei aanwezig. Helaas is 2025 zo’n jaar.
Goed nieuws
Gelukkig zitten de waterbeheerders niet stil. De nieuwe app waterplanten.nu blijkt een succes. Deze nieuwe app was al in het voorjaar aangekondigd en zou in de loop van 2025 worden gelanceerd. Inmiddels draait waterplanten.nu op volle toeren. Natuurlijk hadden we al een overzichtskaart van de grootste onderwaterplanten-haarden gebaseerd op meldingen van gebruikers. Bij de nieuwe app kunnen ook weer meldingen worden gedaan. Maar de bouwers voegen ook data toe op basis van satellietopname en sonarscans vanaf boten. De app is gebouwd door het bedrijf Techmaps Remote Sensing, een team van geodata-experts met liefde voor natuur en watersport. De app wordt gebruikt door de provincies Noord Holland, Groningen en Flevoland, door gemeentes Amsterdam, Hoorn en Edam Volendam. Waterschap Amstel, Gooi en Vecht gebruikt de app en natuurlijk Gastvrije Randmeren.
In de app is te zien wanneer de laatste update was en dat is zeer regelmatig. Ook is op waterplanten.nu te zien waar en wanneer voor het laatst onder water is gemaaid. Met gele ingetekende contouren kunnen de maaiboot-schippers zelf intekenen waar ze de planten hebben gekortwiekt.
Dit bericht is geschreven door Klaas Wiersma, onafhankelijk watersport journalist voor Vaarmarkt. Wil je reageren op dit bericht? Laat hieronder een reactie achter of stuur Klaas Wiersma een e-mail via nieuwsdienst@vaarmarkt.nl of contact hem via linkedin.
